PRAWA DZIECKA W PRZEDSZKOLU

Każdemu człowiekowi, niezależnie od koloru skóry, wyznania, pochodzenia czy wieku, przysługują takie same prawa – prawa człowieka!!!!

źródło:youtube.com

Rozwój praw człowieka ma swoje korzenie w toczącej się na całym świecie walce o wolność i równość wszystkich ludzi wobec prawa. Dzieci są najmłodszymi obywatelami kraju i ich prawa mieszczą się w prawach przysługujących wszystkim członkom społeczeństwa. Ze względu na niezaradność i niedojrzałość psychiczną, dziecko wymaga specjalnej ochrony zarówno przed, jak i po urodzeniu.        

W historii prawodawstwa Polska ogrywa znacząca rolę w tworzeniu i promowaniu praw dziecka, począwszy od postaci Janusza Korczaka, wybitnego pedagoga walczącego o godne traktowanie małego człowieka, po Ludwika Rajchmana, pomysłodawcę stworzenia międzynarodowej organizacji działającej na rzecz dzieci – UNICEF. Ponadto Polska była także inicjatorem powstania Konwencji o Prawach Dziecka,  ponieważ przedłożyła Komisji Praw Człowieka ONZ jej pierwszy projekt.

Oprócz wspomnianej Konwencji na straży przestrzegania praw dziecka stoi Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Państwo powinno traktować dziecko podmiotowo i bezwzględnie przestrzegać przysługujących mu praw.

20.11.1989 r. została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych „Konwencja o Prawach Dziecka”. Przez Polskę ratyfikowana 07.06.1991 r. Konwencja mówi, że dziecko ma niezbywalne prawo do życia, najwyższego poziomu zdrowia, swobodnych myśli, sumienia i wyznania, informacji oraz ochrony przed szkodliwymi informacjami, a także wszelkimi formami wyzysku seksualnego, przemocy fizycznej i psychicznej. Dziecko ma również prawo do nauki, wszechstronnego rozwoju, wypoczynku i czasu wolnego.

We współczesnej pedagogice przedszkolnej działalność w promowaniu praw dziecka można podzielić na dwie grupy:

1. Oddziaływanie bezpośrednie: warunki, atmosfera w przedszkolu, szukanie nowych form i metod pracy, powstające nowe rodzaje przedszkoli (np. montesoriańskie, walderowskie czy integracyjne), szeroka możliwość kształcenia nauczycieli (kolegia, studia, kursy, warsztaty robocze dla wychowawców i rodziców);

2. Oddziaływanie pośrednie: wielkość organizacji działających na rzecz praw dziecka, literatura poruszająca temat prawa dziecka, różnorodność czasopism dziecięcych i dla nauczycieli.

Janusz Korczak wspaniały obserwator dziecka oraz nieugięty obrońca jego praw jako człowieka wymienia zasadnicze prawa dziecka:        
        

Prawo do szacunku
Prawo do niewiedzy
Prawo do niepowodzeń i łez
Prawo do upadków
Prawo do własności
Prawo do tajemnicy
Prawo do radości
Prawo do wypowiadania swoich myśli i uczuć                            
Prawo do dnia dzisiejszego

Realizacja wszystkich praw dziecka ma zapewnić mu minimum komfortu psychicznego, niezbędnego do normalnego rozwoju. Prawa wszakże powinny łączyć się z obowiązkami i wzrastającym poczuciem odpowiedzialności. Tak więc respektowanie praw dziecka powinno wiązać się z racjonalnymi wobec niego wymaganiami, byleby nie przekraczały jego możliwości.

Dzieci w przedszkolu wchodzą w swój pierwszy społeczny świat, uczą się norm i zasad współżycia w grupie oraz dostosowywania się do ustalonych reguł, a jednocześnie mają doskonałą okazję podczas stwarzanych przez nauczycieli sytuacji stać się świadome swoich praw.

Nauczyciele przedszkoli ponoszą odpowiedzialność za przyszłe losy swoich wychowanków. Wyposażając dzieci w odpowiednie umiejętności, wiedzę oraz postawy, już od najmłodszych lat uświadamiają im, jak ważne są prawa dziecka, dlaczego powinny być przestrzegane i chronione:

Art. 72. Konstytucji RP

Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.

Prawa dziecka, podobnie jak prawa człowieka podzielone są według kategorii na prawa:

1. osobiste, umożliwiające rozwój dziecka. Są to:
   – prawo do życia,
   – prawo do tożsamości,
   – prawo do rozwoju,
   – prawo do wychowania w rodzinie,
   – prawo do wyrażania własnych poglądów,
   – prawo do informacji;

2. polityczne lub publiczne, dzięki którym dziecko wyraża swoje poglądy i uczestniczy w życiu swojej grupy, społeczności, państwa. Są to prawa:
   -prawo do wyrażania własnych poglądów,
   – prawo do uczestniczenia w stowarzyszeniach;

3. socjalne, które są obowiązkami państwa i dorosłych do stworzenia odpowiednich warunków do rozwoju umysłowego i fizycznego dziecka. Są to:
   – prawo do godnych warunków życia i odpowiedniego poziomu życia,
   – prawo do opieki zdrowotnej,
   – prawo do odpoczynku;

4. ekonomiczne, umożliwiające dziecku przygotowywanie się do niezależności materialnej od innych. Najważniejszym jest:
   – prawo do nauki.

Ratyfikując Konwencję o Prawach Dziecka, państwo i dorośli zobowiązali się do uznania dobra dziecka za najwyższy cel w traktowaniu człowieka – dziecka. Zobowiązali się również do przygotowanie dziecka do dorosłego życia i ochrony dziecka przed wszelkiego rodzaju przemocą (niewolnictwem, handlem ludźmi, wykorzystywaniem seksualnym, pracą przymusową, udziałem w działaniach zbrojnych).

Ponadto, państwa zobowiązały się do dostosowania instytucji publicznych do działań na rzecz ochrony praw dziecka. W Polsce Konstytucja RP z 1997 r. ustanowiła instytucję Rzecznika Praw Dziecka, który stoi na straży praw i wolności dziecka.

Kontakt
Rzecznik Praw Dziecka
ul. Przemysłowa 30/32
00-450 Warszawa
telefon: (22) 583 66 00
fax: (22) 583 66 96
Adres poczty elektronicznej: rpd@brpd.gov.pl